بازار بورس ایران همواره به‌عنوان یکی از مهم‌ترین ارکان اقتصادی کشور شناخته می‌شود. در سال 1403، با توجه به تغییرات عمده در شرایط اقتصادی، نوسانات ارزی و تحولات جهانی، بازار سرمایه فرصتی منحصربه‌فرد برای سرمایه‌گذاران فراهم کرده است. انتخاب صحیح سهام برای سرمایه‌گذاری در این شرایط نیازمند تحلیلی دقیق از وضعیت کنونی و پیش‌بینی روندهای آتی است. در این مقاله، به‌طور جامع به بررسی فاکتورهای اقتصادی تاثیرگذار، تحلیل بهترین صنایع و شرکت‌ها و استراتژی‌های هوشمندانه برای سرمایه‌گذاری در بورس در سال 1403 پرداخته‌ایم. این تحلیل‌ها به شما کمک خواهد کرد تا در بازار پرتلاطم امسال، تصمیمات بهتری برای خرید سهام اتخاذ کنید و به بهترین شکل از پتانسیل‌های بازار بهره‌برداری نمایید.

تحلیل فاکتورهای کلیدی برای یافتن بهترین سهام

دو عامل کلیدی به‌طور قابل توجهی بازار را تحت تاثیر قرار می‌دهند:

• دلار نیما؛
• نرخ بهره بدون ریسک.

در سال‌هایی که نرخ بهره بانکی کاهش می‌یابد، بازار به‌طور کلی به سمت یک سنتیمنت (sentiment) مثبت گرایش پیدا می‌کند. از سوی دیگر، زمانی‌که دلار نیما با افزایش شدیدی مواجه می‌شود نیز شاهد تحرکات مثبتی در کلیت بازار هستیم. این دو عامل در سال‌های گذشته بیشترین تاثیر را در رشد بازار بورس داشته‌اند و در نهایت منجر به افزایش سودآوری شرکت‌ها می‌شوند.

افزایش دلار نیما موجب افزایش درآمد و در عین حال کاهش هزینه‌های مربوط به سود سپرده بانکی می‌شود. همچنین، این شرایط سبب حذف فرصت‌های سرمایه‌گذاری کم‌ریسک در بازارهای موازی و کاهش هزینه تامین مالی برای شرکت‌های تولیدی می‌گردد. به‌طور کلی، هر شرکتی که شاهد افزایش در تولید، فروش و سود خود باشد، گزینه مناسبی برای سرمایه‌گذاری خواهد بود، به‌ویژه زمانی‌که این رشد هم‌زمان با کاهش قیمت در بازارهای موازی باشد.

تاثیر دلار نیما در شرکت‌های کوچک و بزرگ بازار سرمایه

در سال 1403، حرکات بازار بورس عمدتا تحت تاثیر دلار نیما بوده و درواقع دلار نیما market mover بوده است. شرکت‌های بزرگ و صادرات‌محور محوریت اصلی سرمایه‌گذاری را در اختیار دارند. باتوجه به رشد چشمگیر دلار نیما در بازار توافقی، صنایع صادرات‌محور به‌عنوان برترین‌های بازار بورس شناخته می‌شوند؛ زیرا این صنایع بیشترین تاثیر مثبت را از این تغییر مهم می‌پذیرند. با افزایش دلار نیما، نرخ ارز شرکت‌های بورسی نیز افزایش می‌یابد. درحال حاضر، بر اساس قوانین موجود، دلار در بازار توافقی قیمت‌گذاری می‌شود و اکنون که در ابتدای دی‌ماه 1403 هستیم، قیمت آن تقریبا 66,500 تومان است. امیدواریم که این نرخ به سمت دلار بازار آزاد که حدود 80,000 تومان است، حرکت کند و در نهایت تک‌نرخی شود.

زمانی که دلار نیما افزایش می‌یابد، معمولا شاهد رشد کلی بازار هستیم؛ زیرا اکثر شرکت‌های موجود در بازار از جمله شرکت‌های بزرگ صادرات محور به‌شمار می‌روند. هرچند شرکت‌های کوچک نیز در این بازار تعداد زیادی دارند؛ اما شرکت‌های بزرگ از نظر تاثیرگذاری و حجم سرمایه‌گذاری تفاوت چشم‌گیری با شرکت‌های کوچک دارند. به‌عنوان مثال، ارزش هلدینگ «فارس» به 800 هزار میلیارد تومان می‌رسد، درحالی‌که بسیاری از شرکت‌های دیگر تنها 1000 تا 5000 میلیارد تومان ارزش دارند. تاثیر هلدینگ «فارس» بر کل بازار به مراتب بیشتر است؛ چراکه فاصله‌ ارزش‌گذاری این شرکت‌ها بسیار زیاد است. بنابراین، افزایش دلار نیما به نفع شرکت‌های بزرگ صادرات‌محور خواهد بود و این شرکت‌ها به دلیل تاثیر بیشتری که از این افزایش می‌پذیرند، در اولویت سرمایه‌گذاری قرار می‌گیرند. بدین ترتیب، رشد کلی بازار به‌دلیل عملکرد مثبت این شرکت‌ها تقویت می‌شود.

در این مقطع زمانی خاص، گزارش عملکرد مالی برخی از شرکت‌ها هنوز منتشر نشده و تاثیر افزایش دلار نیما در بسیاری از این شرکت‌ها هنوز نشان داده نشده است. به‌طور کلی، بازار بورس رشد خوبی را تجربه کرده است و شاخص به 2 میلیون و 800 هزار واحد رسیده است. پیش‌بینی می‌شود که ارزش شاخص در پایان سال به 3 میلیون و 300 هزار واحد برسد. نکته‌ای که باید در نظر داشته باشیم این است که قیمت‌ها می‌توانند با ارزش واقعی متفاوت باشند و ممکن است رسیدن به این ارزش دیرتر یا زودتر از حدانتظار اتفاق بیفتد. آن‌چه مشخص است این است که اثر افزایش دلار نیما بر رشد سودآوری شرکت‌ها با تاخیری زمانی نمایان خواهد شد. با تحقق این روند، سودآوری شرکت‌ها افزایش خواهد یافت و در نتیجه بستر مناسب‌تری برای رشد بازار سهام فراهم می‌شود.

سودآوری، فاکتور تعیین‌کننده بهترین سهام

بهترین سهام هر سال، آن‌هایی هستند که بیشترین میزان رشد در سودآوری را تجربه می‌کنند. بنابراین، می‌توان نتیجه‌گیری کرد که بین سودآوری و ارزش بازار یک رابطه مستقیم وجود دارد. اگر به بررسی 700 نماد موجود در بازار سرمایه بپردازید، متوجه خواهید شد که ارتباط مستقیمی بین شدت و میزان سودآوری شرکت‌ها و ارزش بازاری که در بورس دارند، وجود دارد. به‌عنوان مثال، فرض کنید یک فروشگاه در یک ماه 1 میلیارد تومان فروش دارد؛ این فروشگاه دارای یک ارزش مشخص خواهد بود. در مقابل، فروشگاه دیگری که در همان بازه زمانی 10 میلیارد تومان فروش دارد، به‌طور طبیعی 10 برابر ارزش بیشتری خواهد داشت. بنابراین، در سال 1403، بهترین سهام متعلق به شرکت‌های صادرات‌محور است که به دلیل افزایش دلار نیما در بازار توافقی، بیشترین رشد در سودآوری را تجربه می‌کنند.

برای سرمایه‌گذاری هوشمندانه، باید سهام شرکت‌هایی را خریداری کنید که بیشترین رشد در سودآوری را تجربه می‌کنند. به طور کلی، باید به عوامل کلیدی نظیر دلار نیما، شرکت‌های صادرات‌محور و مولفه‌های حرکتی بازار (market movers) توجه داشته باشید. با این حال، در هر صنعت به‌طور خاص می‌توانید فرصت‌های بسیار مطلوبی را شناسایی کنید که از طریق دقت به جزئیات و رصد دقیق بازار سرمایه ممکن می‌شود. اگر تغییراتی در صنعت خاصی اعلام شود و سنتیمنت آن صنعت را به‌طرز قابل توجهی مثبت کند، ممکن است تقاضا برای آن صنعت افزایش یابد. به عنوان نمونه، اعلام اصلاح نرخ خوراک پالایشی‌ها می‌تواند موجب افزایش تقاضا برای شرکت‌های فعال در صنعت پالایش گردد.

برای یافتن بهترین سهام در سال 1403، توجه به بهترین شرکت‌های صادرات‌محور در هر صنعت ضروری است. اما اگر هدف شما یافتن بهترین شرکت برای سرمایه‌گذاری در هر سال است، باید به دنبال صنعتی و شرکتی باشید که افزایش در سودآوری داشته‌اند. این رشد می‌تواند ناشی از عواملی مانند صادرات‌محور بودن، افزایش نرخ فروش، افزایش تولید، یا موفقیت در طرح‌های توسعه باشد که به مرحله بهره‌برداری رسیده‌اند. افزایش مقیاس عملیاتی شرکت نیز می‌تواند به ارزش‌آفرینی و رشد قیمت سهام منجر شود. در این شرایط، شرکت‌های سرمایه‌گذاری نیز از پیشرفت‌های حاصل شده در آن صنایع و محصولات منتفع خواهند شد.

بنابراین، به‌جای این‌که تصمیم‌گیری شما بر اساس تغییرات قیمت باشد، باید تمرکزتان بر روی افزایش یا کاهش تولید و سودآوری باشد. این شاخص‌ها می‌توانند تعیین‌کننده‌ترین عوامل در انتخاب گزینه‌های سرمایه‌گذاری شما باشند.

بهترین نمادهای بورس برای سرمایه‌گذاری در سال 1403

در میان نمادهای مختلف بازار سرمایه، هلدینگ «فارس»، به‌عنوان بزرگ‌ترین شرکت سرمایه‌گذاری در کشور، یکی از بهترین گزینه‌های سرمایه‌گذاری محسوب می‌شود که در سال 1403 از ارزش 430 تا 440 هزار میلیارد تومان مورد توصیه قرار گرفته (توصیه شده) و پیش‌بینی می‌شود در نیمه دوم سال بالای 100 درصد بازدهی را ثبت کند.

دیگر شرکت بزرگ بورس «فولاد» و «فملی» است که تا به امروز 50 درصد رشد کرده و هنوز بسترهای لازم برای ادامه این رشد فراهم است. همچنین، هلدینگ‌های بزرگ سرمایه‌گذاری مانند «وغدیر»، «پارسان»، «تاپیکو» و «فارس» که در زمینه پتروشیمی‌ها فعالیت دارند، رشدهای قابل توجهی را تجربه کرده‌اند. به‌ویژه هلدینگ «پارسان» که بالای 100 درصد بازدهی داشته و ارزش آن به بیش از 275 هزار میلیارد تومان رسیده است؛ درحالی‌که هنوز مجمع عمومی عادی سالیانه خود را برگزار نکرده و برآورد سودآوری آن 30 هزار میلیارد تومان است. صندوق‌های پتروشیمی مانند «پتروداریوش»، «پتروما»، «پتروآبان» و «اکتان» نیز می‌توانند در سال جاری سنتیمنت مثبتی را تجربه کنند و گزینه‌های خوبی برای سرمایه‌گذاری باشند. پتروشیمی‌ها به‌عنوان مزیت رقابتی کشور ما شناخته می‌شوند و بیشتر به سمت صادرات سوق پیدا کرده‌اند.

در بررسی صنایع مختلف دیگر، باید به دنبال شرکت‌های برتر در هر بخش باشیم. در صنعت روان‌کار، شرکت «شسپا» به‌عنوان بهترین شرکت در این صنعت معرفی می‌شود و بیشترین رشد را تجربه کرده است؛ زیرا حجم صادرات بالایی دارد. در صنعت دوده، «شکربن» و «شدوص» (که «شکربن» مالکیت «شدوص» را نیز دارد) بیشترین میزان صادرات را دارند و رشد قابل توجهی را ثبت کرده‌اند. در صنعت مس، «فملی» به‌عنوان شرکتی با صادرات بالای مس شناخته می‌شود و «فباهنر» نیز تا حدودی می‌تواند از این موضوع منتفع شود. در صنعت سیمان، اگرچه صادرات به‌اندازه سایر صنایع مطرح نیست؛ اما به‌خاطر مشکلات زیرساختی که در کشور وجود دارد، تولید کاهش یافته و این موجب افزایش نرخ فروش شده است. بنابراین، صنعت سیمان به عنوان یک گزینه جذاب برای سرمایه‌گذاری شناخته می‌شود و دارای پتانسیل رشد بالایی است. شرکت‌ها و هلدینگ‌های فعال در این حوزه عبارتند از: هلدینگ سیمانی «سفارس»، صندوق سیمانی «سیمانو» و شرکت‌های سیمانی «سهرمز»، «سصوفی»، «سپاها» و «ساروم».

به‌عنوان جمع‌بندی می‌توان گفت برای موفقیت در سرمایه‌گذاری در بورس 1403، توجه به فاکتورهای کلیدی و درک تاثیرات اقتصادی، نظیر نوسانات دلار نیما، حیاتی است. همچنین، ارزیابی دقیق سودآوری شرکت‌ها می‌تواند در انتخاب بهترین سهام کمک کند. باتوجه به این نکات و بررسی بهترین نمادها، می‌توانید تصمیمات هوشمندانه‌تری اتخاذ کرده و شانس موفقیت خود را در بازار افزایش دهید.

نویسنده: دکتر بردیا خسروانی