انتخاب بین گزینه‌های سرمایه‌گذاری همواره یکی از سؤالات پرتکرار سرمایه‌گذاران است. بسیاری از مردم به دنبال حفظ ارزش پول خود در برابر تورم و بی‌ثباتی اقتصادی هستند و به همین دلیل به گزینه‌هایی مانند طلا، سکه، دلار یا زمین فکر می‌کنند.
اما سؤال مهم این است: کدام یک از این دارایی‌ها در شرایط فعلی اقتصاد ایران، گزینه بهتری برای سرمایه‌گذاری هستند؟
در این مقاله به تمام پرسش‌های پرتکرار در این زمینه پاسخ خواهیم داد.
پاسخ به این سؤال به شرایط بازار و زمان خرید بستگی دارد. در حال حاضر (26 مرداد 1404)، بررسی تابلو نشان می‌دهد:
در شرایط فعلی، سکه بهارآزادی (ضرب زیر سال ۱۳۸۶) به‌عنوان بهترین گزینه برای خرید فیزیکی طلا مطرح است. دلیل این موضوع آن است که باتوجه‌به نرخ ارز و اونس جهانی، ارزش ذاتی طلای موجود در سکه بهارآزادی حدود ۷۴,۷۰۰,۰۰۰ تومان برآورد می‌شود. درحالی‌که سکه امامی در بازار با قیمت ۸۳,۵۰۰,۰۰۰ تومان معامله می‌شود و دارای ۸,۵۰۰,۰۰۰ تومان حباب (حدود ۱۰ درصد) است، سکه بهارآزادی عملاً فاقد حباب قیمتی است؛ بنابراین برای سرمایه‌گذارانی که قصد خرید فیزیکی طلا دارند، این نوع سکه انتخاب بهتری محسوب می‌شود.
بااین‌حال، باید به تغییرات اخیر در حوزه مالیاتی توجه داشت. طبق قانون جدید مالیات بر عایدی سرمایه، خریدوفروش فیزیکی طلا می‌تواند مشمول مالیات شود؛ به‌ویژه درصورتی‌که کد ملی خریدار توسط فروشنده در سامانه ثبت شود. این موضوع ریسک و هزینه‌های جانبی سرمایه‌گذاری مستقیم در طلا را افزایش می‌دهد.
برای کاهش ریسک‌های مربوط به خرید و نگهداری طلای فیزیکی، یکی از روش‌های جایگزین استفاده از صندوق‌های سرمایه‌گذاری مبتنی بر گواهی شمش طلا در بازار بورس است. این صندوق‌ها (مانند کهربا، طلا، عیار، گنج و …) پشتوانه‌ای از دارایی‌های فیزیکی شامل شمش طلا یا سکه دارند. به‌عنوان نمونه، صندوق «گنج» عمدتاً بر پایه شمش فعالیت می‌کند، درحالی‌که برخی دیگر ترکیبی از شمش و سکه را در اختیار دارند.
سازوکار این صندوق‌ها بدین صورت است که گواهی طلا را از بانک مرکزی دریافت کرده و خود بانک مرکزی، طلای فیزیکی را به طور مستقیم نگهداری می‌کند. بدین ترتیب سرمایه‌گذاران بدون درگیری با ریسک‌های نگهداری طلا، می‌توانند به‌صورت غیرمستقیم از رشد قیمت آن بهره‌مند شوند. علاوه بر این، کارمزد و مالیات در این بستر کمتر از سایر موارد بوده و معاملات با سهولت و شفافیت بیشتری انجام می‌گیرد.
به طور خلاصه، در شرایط فعلی برای کسانی که به دنبال خرید فیزیکی هستند، سکه بهارآزادی گزینه مطلوب‌تری است؛ اما برای افرادی که مایل‌اند از مشکلات مالیاتی و ریسک‌های نگهداری دور باشند، سرمایه‌گذاری در صندوق‌های طلا از طریق بورس انتخابی هوشمندانه‌تر خواهد بود.
برای شروع سرمایه‌گذاری در صندوق‌های طلای بورس، می‌توانید ابتدا دوره رایگان آموزش مقدماتی بورس را مشاهده کنید. این دوره به شما کمک می‌کند با مفاهیم پایه بورس، نحوه انتخاب صندوق‌های طلا، شیوه خریدوفروش و مدیریت ریسک آشنا شوید تا بتوانید با دانش و اطمینان بیشتری وارد بازار شوید و تصمیمات سرمایه‌گذاری هوشمندانه‌ای اتخاذ کنید.
طلای آب‌شده یک گزینه جذاب برای سرمایه‌گذاری است؛ چرا که اجرت ساخت ندارد و تنها حدود 1 تا 2 درصد کارمزد خرید و فروش از شما دریافت می‌شود. با این حال باید حتما از فروشنده معتبر خرید کنید تا ریسک تقلب را کاهش دهید.
سکه به‌ویژه سکه بهارآزادی در مقایسه با طلای آب‌شده مزیت مهمی دارد و آن، نقدشوندگی بالاتر است. در هر زمان می‌توانید به‌راحتی آن را بفروشید. اما اگر به دنبال کارمزد کمتر هستید، طلای آب‌شده انتخاب بهتری است.
خریدوفروش طلای دست دوم طبق قانون مجاز نیست؛ بنابراین از نظر قانونی و امنیت سرمایه توصیه نمی‌شود.
در مقابل، خرید سکه به‌ویژه سکه‌های بانکی معتبر، هم بسیار مطمئن‌تر و هم قانونی است. به همین دلیل برای سرمایه‌گذاری، سکه ( بهار آزادی و بدون حباب ) بهتر از طلای دست دوم است.
شمش طلا یک گزینه خوب برای سرمایه‌گذاری بلندمدت است. اما مشکل اصلی آن نگهداری فیزیکی و ریسک سرقت است.
سکه علاوه بر نقدشوندگی بالا، بازار شناخته‌شده‌تری دارد؛ بنابراین اگر سرمایه‌گذار قصد خرید در حجم بزرگ دارد، به شرطی که بتوان ریسک سرقت را مرتفع کرد ، شمش می‌تواند گزینه خوبی باشد. اما برای سرمایه‌های خرد و متوسط، سکه مناسب‌تر است.
در بلندمدت، طلا همواره بازدهی بالاتری نسبت به دلار داشته است. دلیل آن تضعیف ارزش دلار در بازار جهانی و رشد مداوم طلاست.
پاسخ این پرسش بستگی مستقیم به نوع زمین و شرایط آن دارد. در برخی موارد، سرمایه‌گذاری روی زمین می‌تواند بازدهی بالاتری نسبت به طلا داشته باشد، اما در برخی شرایط نیز نتیجه معکوس خواهد داد.
اگر زمین در منطقه‌ای واقع شده باشد که زیرساخت‌های لازم برای رشد و توسعه در آن مهیا باشد، احتمالاً از طلا گزینه بهتری محسوب می‌شود. همچنین درصورتی‌که فرد دانش، تجربه و مهارت کافی در زمینه خرید زمین یا ملک داشته باشد، می‌تواند بازدهی بیشتری نسبت به سرمایه‌گذاری در طلا کسب کند. همین منطق درباره بازار سهام یا سایر دارایی‌ها نیز صدق می‌کند.
اما در مقابل، اگر فرد فاقد دانش و تجربه کافی باشد، ورود به چنین سرمایه‌گذاری‌هایی می‌تواند با ریسک‌های جدی همراه شود. بسیاری از افراد کم‌تجربه تنها بر اساس میزان بودجه در دسترس خود تصمیم به خرید می‌گیرند، درحالی‌که این رویکرد نادرست است. معیار اصلی باید بررسی فرصت‌هایی باشد که قابلیت رشد و توسعه دارند و تحلیل ویژگی‌هایی که می‌تواند بازدهی آن‌ها را از طلا بیشتر کند. پس از این مرحله، باید ارزیابی شود که آیا این فرصت‌ها با توان مالی فرد سازگار هستند یا خیر.
چنانچه گزینه‌های مطلوب با بودجه شما هم‌خوانی نداشته باشند، به این معناست که ورود به بازار زمین در حال حاضر برای شما مناسب نیست. در چنین شرایطی بهتر است ابتدا سرمایه خود را از طریق طلا یا سایر دارایی‌های امن افزایش دهید، هزینه‌ها و مخارج را مدیریت کنید و سپس به سرمایه‌گذاری‌های پرریسک‌تر مانند زمین فکر کنید.
در نهایت توجه داشته باشید که برخی مشاوران اقتصادی ممکن است به دلیل سوگیری یا منافع شخصی، همواره سرمایه‌گذاری در زمین را گزینه‌ای برتر معرفی کنند. اما واقعیت این است که هیچ استراتژی واحدی برای همه مناسب نیست و انتخاب درست به میزان دانش، تجربه، شرایط مالی و اهداف فردی بستگی دارد.
برای کسانی که نگران مالیات بر عایدی سرمایه در خرید فیزیکی هستند، پیشنهاد می‌شود از صندوق‌های طلا در بورس استفاده کنند (مانند کهربا، طلا، عیار، گنج و …). این صندوق‌ها با کارمزد و مالیات کمتر، امنیت بیشتری در نگهداری دارند و ریسک فیزیکی نیز حذف می‌شود.
نویسنده: دکتر بردیا خسروانی
نظرات
