ترازنامه یا صورت وضعیت مالی

علم حسابداری، علم ثبت و گزارش رویدادهای مالی است. رویدادهای مالی را بنابر استانداردها و اصول حسابداری ثبت می‌کند و سپس گزارش می‌دهد.

 ترازنامه یا صورت وضعیت مالی یکی از گزارش های حائز اهمیت صورتهای مالی می‌باشد. صورت وضعیت مالی، نامی می‌باشد که در استانداردهای جدید حسابداری برای آن مشخص شده است.

جالب است بدانید در حال حاضراستانداردهای جدید حسابداری در کشور عزیزمان به سمت استانداردهای حسابداری بین‌المللی پیش می رود. در استانداردهای قدیم حسابداری به صورت وضعیت مالی، ترازنامه می‌گفتند.

در این مقاله به صورت کامل در خصوص ترازنامه به شما توضیح داده‌ایم.

ترازنامه

ترازنامه نشان دهنده معادله زیبای حسابداری می‌باشد:             

دارایی= بدهی + سرمایه                                                   

 ترازنامه، مجموع دارایی ها، میزان بدهی و سرمایه یک شخص یا یک کسب و کار را نشان می‌دهد.

 اگر بخواهید برای خود، ترازنامه تهیه کنید می‌توانید مجموعه تمام دارایی های خودرا در سمت راست آن بنویسید .

مانند:

• ساختمان، ملک و ماشین که دارید.
• سهامی که سرمایه گذاری کرده‌اید.
• سپرده بانکی‌ای که دارید.
• اگر صاحب کسب وکار هستید موجودی اجناستان که خریداری نمودید و قصد فروش آن را دارید (موجودی کالا)
• تجهیزاتی که دارید از جمله اثاثه اداری و اثاثیه منزل می‌تواند جز دارایی ها باشد.
• سرمایه گذاری های بلندمدت، که روی زمین و ویلا و سایر موارد انجام داده‌اید.

 تمام دارایی های یک شخص، یک شرکت و یک کسب و کار را می‌توانید در سمت راست ترازنامه ملاحظه بفرمایید.

زمانی که می‌خواهید ارزیابی کنید یک بیزینس و تجارت چه قدر دارایی دارد می‌توانید به صورت وضعیت مالی آن مراجعه کنید. اگر شما بدهی داشته باشید، در قسمت بدهی‌ها، سمت چپ ترازنامه نشان داده می‌شود.

مانند:

 – حساب های پرداختنی 

-وام پرداختنی

-مالیات پرداختنی

– سودسهام پرداختنی

-ذخیره ای که بابت سنوات خدمت کارکنان است

– سایر بدهی ها و…

حقوق صاحبان سهام

حقوق صاحبان سهام یا حقوق مالکانه، خالص دارایی ها می‌باشد. به معنای واقعی سهم خودشما از آن دارایی ها می‌باشد.

سرمایه (حقوق مالکانه)= دارایی – بدهی

اسم دیگر آن خالص ارزش دارایی ها می‌باشد. که آن ارزش می‌تواند ارزش دفتری، ارزش جایگزینی، ارزش روز، ارزش منصفانه و سایر ارزش هایی که در حسابداری وجود دارد، باشد.

مثال:

فردی یک ساختمان 5 میلیارد تومانی خریده است این 5 میلیارد جز دارایی های او می‌باشد که در سمت راست ترازنامه می‌آید.
جهت خرید ساختمان یک میلیارد وام دریافت کرده است که آن را در قسمت بدهی نشان می‌دهیم. الباقی مبلغ ساختمان به مبلغ 4 میلیارد تومان در حساب سرمایه لحاظ می‌کنیم.

فردی یک ماشین به مبلغ 1 میلیارد تومان خریداری نموده و 100 میلیون تومان را وام گرفته است. در دارایی ها یک میلیارد ماشین و 100 میلیون بدهی وام ماشین دارد . در سرمایه اش 900 میلیون تومان بابت این ماشین نوشته است.

ما وضعیت مالی یک شخص را در (صورت وضعیت مالی یا ترازنامه) میبینیم:
به طور مثال:

• چه دارایی هایی دارد؟
• چه قدر بدهکار است؟
• خالص داراییهای او (بدهی -دارایی) چه قدر هست؟

نحوه ی تنظیم یا تهیه ی ترازنامه،بعداز ثبت رویدادهای مالی در حسابداری است.

 شما هر لحظه که رویدادهای مالی را به عنوان یک حسابدار ثبت می‌کنید، همان لحظه می‌توانید ارزش ترازنامه را به همان تاریخ مشخص نشان دهید.

 براساس فرض دوره مالی، واحد تجاری عمر نامحدود دارد، بایستی عمرش را به سالهای مساوی تقسیم کنید. اگر فرض کنید تقسیم بندی شمابراساس سال شمسی صورت گرفته باشد(که یک سال مالی برابر است با یک سال شمسی) در نتیجه شما می‌توانید به صورت فصلی و سالانه گزارش صورت وضعیت مالی را تهیه کنید.

 برای یک شخص، یک صاحب کسب و کار و یک تجارت بسیار مهم است که در فواصل زمانی منظم نسبت به وضعیت مالی، میزان دارایی ها، تغییرات دارایی ها، تغییرات بدهی ها اشراف داشته باشد و اطلاعاتی را در خصوص وضعیت مالی خود داشته باشد.

اگر شما علم آموز رشته حسابداری و در حال تحصیل در این رشته می‌باشید:

• دارایی های فعلیتان را بنویسید.
• بدهی هایتان را یادداشت کنید.
• خالص دارایی هایتان را مشخص کنید .
• سرمایه ی خودتان را مکتوب کنید.
• ترازنامه ای که برای 5 الی 10 سال دیگر میخواهید به آن برسید رامعلوم کنید.
• دارایی هایی که علاقه مند هستید را به رقمی بنویسیدکه ملموس باشد ودر حال حاضربا فرض عدم وجودتورم بتوانید محاسبه اش کنید.

ترازنامه بودجه شده

ترازنامه‌ای که برای آینده تهیه می‌شود، ترازنامه بودجه شده یا ترازنامه پیش بینی شده می‌گویند.

در حال حاضر این دارایی ها به رقمی که خریداری شده، نوشته می‌شود. رقمی که در ترازنامه می آید بسیار مهم است.

طبق استانداردهای حسابداری اصل بهای تمام شده در ترازنامه بسیار مهم است که باید رعایت شود. تمام دارایی به بهای تمام شده تاریخ تحصیل ثبت می‌شوند و لزوما قیمت هایشان، قیمت های به‌روز نیست. درحال حاضر در کشور عزیزمان برحسب اصل بهای تمام شده تاریخی است.

گزارشگری مالی در کشور ما در علم زیبای حسابداری نیاز به تغییر در استفاده از ارزش روز دارایی ها به جای اصل بهای تمام شده است همانطور که در حال حاضر در کشور های توسعه یافته گزارش مالی دارایی شرکت ها براساس ارزش روز افشا می‌شود.

مشکل اصلی ترازنامه

 اگر در کشور ما تورم وجود داشته باشد مسئله ی تورم منجر به این میشود که :

 اطلاعاتی که ترازنامه به شما مخابره می‌کند، نمی‌تواند اطلاعات کارآمد و مرتبطی نباشد.

 برای مثال:

 یک ساختمانی را در سال 85 ، 100 میلیون تومان خریداری نمودید در حال حاضر 10 میلیارد تومان است ولی ترازنامه به شما 100 میلیون تومان نشان می‌دهد.

اگر شما حسابدار یک شرکت ،یک شخص و یک تجارت هستید، زمانی که برای خودتان ترازنامه تهیه می‌کنید، دارایی‌ها ، بدهی ها و سرمایه را به ارزش روز بنویسید، زیرا فقط خودتان رسیدگی می‌کنید. اطلاعاتی که تهیه می‌کنید، اطلاعات ارزشمند و به‌روزی باشد تا بتواند راه‌گشای تصمیمات مالی شما باشد.

چه قدر زیباست فردی که حسابدار است و یکی از وظایف او تهیه ترازنامه است، هم برای خود و هم برای شرکت و شخصی که کار میکند ترازنامه پیش‌بینی شده تهیه کند و جهت تحصیل آن دارایی ها برنامه منظم داشته باشد، به گونه‌ای که درآمد منهای هزینه ،که ماحصل سود خالص می‌نامیم را صرف تحصیل یا خرید آن دارایی ها کند تا به آن ترازنامه‌ای که پیش‌بینی کرده است برسد.

زمانی که شما اشراف پیدا کنید یک شرکت و یک شخص چه دارایی هایی دارد، به چه کسی بدهکار است، چه قدر سهم او از این تجارت می باشد، فقط کافی است ترازنامه یا صورت وضعیت مالی آن شرکت را بررسی کنید. با بررسی اطلاعات مربوط به آن شرکت به راحتی می‌توانید نسبت به آن اطلاعات اشراف پیدا کنید و متوجه شوید که چرخش یا تغییرات دارایی ها به چه صورت است به عنوان مثال:

 زمانی که طلبی از یک شخص، یک شرکت و یا از یک رویداد مالی به وجود آمده، آن طلب به عنوان دارایی های شما می‌باشد. زمانی که مطالبات رشد خیلی زیادی دارند، کیفیت فعالیت‌های شما از نظر نقدینگی خیلی بالا نیستند و عمده رشد درآمدها و رشد فروش شما به صورت نسیه است و به صورت نقدینگی نمی‌باشد.

 یکی از مشکلات ترازنامه، عدم به روز بودن قیمت هایش می‌باشد. باتوجه به تورم هایی که وجود دارد قیمت ها به ارزش‌های روز نشان داده نمی‌شود و برای برطرف کردن این مشکل تجدید ارزیابی دارایی ها انجام می‌شود اما در تمام طبقات دارایی ها این لزوما صدق نمی‌کند. در دارایی ها که لزوما در حال تغییر و گردش هستند، قیمت ها به‌روز است اما در دارایی ها ثابت که در گذشته تحصیل شدند و دیگر تغییراتی نداشتند در آن ها قطعا صادق است اطلاعاتی که به ما نشان می دهد به بهای تمام شده تاریخ خرید است و متفاوت از قیمت های روز می‌باشد.

ترکیب دارایی های یک شخص یا شرکت عبارت است از:

سرمایه گذاری

 مطالبات

نقدینگی

ملک و زمین

 کارخانه

و….

بنابراین ترازنامه، نشان دهنده وضعیت مالی یک شخص، یک بیزینس، یک تجارت و یک کسب و کار است.

 در ترازنامه یا صورت وضعیت مالی متوجه می‌شوید محل تامین دارایی ها از کجا بوده و چه قدر از محل قرض گرفتن بوده است و همچنین چه مقدار خودتان از محل سرمایه ی خودتان این هارا تامین کرده اید.

منبع: سخنان جناب دکتر بردیا خسروانی